De bloei van het takkenmeisje

Daar is ze, dacht ik toen de kaart viel. Cinq de deniers. Dat is ze.
Dat is wie ik was.

(c) Inaya photography

Elke gebeurtenis in ons leven is een uitnodiging om onszelf te leren kennen. Op een diepere, eerlijker manier. Om wat laagjes af te pellen van de stralende kern die we zijn, maar die bedekt is geraakt onder opvoeding, angsten, de stemmen van de wereld, de eisen van de cultuur en onze eigen aarzeling. Soms ligt die kern heel diep verborgen. Soms is een enkel woord van iemand genoeg om een stukje ervan naar de oppervlakte te halen.

Vaak neemt die kern de gestalte aan van ons innerlijke kind. Het kind dat werd gekwetst, aan banden gelegd of verplicht over de eigen grenzen te gaan. Het kind dat moest overleven in de wereld waarin het werd geboren – zelfs als dat er een was met liefdevolle ouders en een begripvolle cultuur – en dat stelselmatig meer laagjes aankweekte om het eigen zo kwetsbare innerlijk te bedekken.

Wie enigszins vertrouwd is met dit soort healingwerk, weet dat ons innerlijke kind terugvinden een van de belangrijkste dingen is die we kunnen doen. En hoe goed ik intussen ook vriendschap heb gesloten met mijn innerlijke kind, ook in mijn leven gebeuren er soms nog dingen die mij dwingen – of beter: helpen – om een stukje van die kindertijd te herbekijken, om oude pijn opnieuw toe te laten, om dingen weer wat dieper te begrijpen. En vooral: om met dat kwetsbare zieltje niet alleen alle liefde en begrip te delen die ik nu als volwassene heb, maar ook alle kracht.

Mijn innerlijke kind was de afgelopen weken heel aanwezig. Het moest een paar verhalen kwijt, het wilde getroost worden. De kwetsuren van vroeger schrijnden in alle hevigheid, en alles in mij schreeuwde: nu moet het echt anders!

Maar voor ik die veranderingen kon doorvoeren, moest ik haar gaan troosten. Haar: het kleine witblonde meisje. Het dromertje. Het zwevertje. Ik hou enorm van het portretje dat bij het leegmaken van een oude portefeuille van een van mijn ouders tevoorschijn kwam. Ik ben vijfenhalf jaar oud, en de foto is gemaakt door mijn vader, met zijn liefdevolle en immer getalenteerde oog voor het vastleggen van bijzondere momenten. En Cinq de deniers, de kaart die ik zonder voorbedachte rade trok, toonde haar ook.

Daar was ze. Dat was hoe het gevoeld had om hier als kind rond te lopen. Met een gracieuze verbondenheid met de natuur en heel verfijnde voelsprieten (de haren als takken), met een innerlijke schat diep vanbinnen (de roos) en met nauwelijks een lichaam, niets robuusts, niets beschermd (het doorzichtige raster), open aan de elementen en aan alles wat iedereen op haar af vuurde. Totaal onbeschermd, want maar half ‘ingedaald’.

Ik voelde een enorme warmte voor het meisje op de kaart. Ze herinnerde mij plots ook sterk aan een tekst die ik al veel eerder had geschreven. Naar aanleiding van een choquerende gebeurtenis voor een van mijn cursisten, had ik mijn leerlingen Schrijven eerder deze winter uitgenodigd om een portret te schetsen van hun Kwetsbare Schrijver.

Ik doe het zelden, maar om een of andere reden voelde het die avond gepast om zelf ook deel te nemen aan de oefening – misschien om mijn cursisten te tonen dat ook gepubliceerde schrijvers nog altijd kleine hartjes kunnen hebben en daar maar beter eerlijk over zijn. Een kwartier lang was er alleen het gekras van pennen op papier en het getik van vingers op laptops te horen. Dit is wat ik schreef, en later met hen deelde:

Mijn Kwetsbare Schrijver is niet zozeer kwetsbaar als wel luchtdoorlatend, zo licht als een pluimpje en bijna doorschijnend. Je kunt door haar heen lopen zonder haar te zien, ze is ijl als de lucht in een hooggebergte. Haar verhalen dragen het subtiele parfum van bloemen op de flanken waar de sneeuw nog niet helemaal gesmolten is. Ze vertelt over het licht van de zon en de vlucht van slechtvalken, over de langzame reis van een druppel water doorheen een oerwoud van mos.
Ze is slecht aangepast aan de wereld van baksteen en beton, aan steden waar mensen krioelen als mieren met hun pijn op hun rug, waar metaal krijst op metaal, het recht van de sterkste regeert en zelfs de kalme façades vanbinnen schreeuwen van doodsangst.
Mijn Kwetsbare Schrijver fluistert verhalen die de wereld kunnen veranderen. Maar ze spreekt heel zacht, dus bijna niemand kan ze horen. En haar zien ze niet. Ze lopen door haar heen, ze is immers lucht.

(c) Inaya photography

Bij het doorvoelen van de kaart met het meisje met de haren van takken, wist ik dat ik haar nu mocht helpen om meer ‘body’ te krijgen, meer vaste voet aan de grond, en het zelfvertrouwen om haar kracht in de wereld te zetten. Dat heb ik in mijn volwassen leven natuurlijk al voor een groot stuk verwezenlijkt. Maar toch. Soms moet een dierbaar oud (of heel jong) stukje van ons nog bijbenen. Als ik de dingen echt anders wilde gaan doen in mijn leven, was het noodzakelijk dat zij dat ook voelde, en dat ze het vertrouwen had dat dat ook voor haar gold.

Na de oefening met de Kwetsbare Schrijver had ik mijn leerlingen ook een tegengewicht laten uitwerken: de schrijver die beschermd werd, die verdedigd werd door een advocaat of beschreven door een goede vriend die al zijn/haar kwaliteiten durfde opsommen. Balsem op de wonde, en een vorm van hervonden kracht.

Ook hieraan nam ik zelf deel (hoewel ik dat stuk achteraf niet deelde, het voelde minder nodig):

Deze Schrijver, beste schreeuwerige wereld, is geen lucht, ook al denkt ze dat zelf. Wat ze wel is, is vuur. Laaiend in de buik van de aarde, gedreven tot creatie. Ze is de kracht van gesmolten steen die over rotsen stroomt. Ze is het geduld van ijstijden die de jonge lagen neerdrukt tot diepere versies van zichzelf. Ze is de onstuimige herinnering aan het ontstaan van het heelal, nog steeds in vervoering.
Als er al lucht is waar zij stroomt, dan is dat dampende, dansende, golvende lucht. Lucht die zo aanwezig is dat je ze lijkt te kunnen vastpakken, die wie te dicht nadert de adem beneemt.
Vuur is vanouds een gevreesde bondgenoot, en vulkanen hebben geen al te beste reputatie. Maar deze Schrijver zou zich toch wat minder zorgen moeten maken over wat ze misschien kapot maakt. Want elke wereld die openbreekt, baart een nieuwe.

Hoewel ik nog steeds blij ben met dit stuk en mij er helemaal in kan vinden, wist ik tegelijk dat het doorlaatbare meisje met de haren van takken iets anders nodig had dan alleen maar vuur om helemaal in zichzelf te komen. Vuur is kracht, en dat is schitterend. Maar er is ook zachtheid nodig, onverzettelijkheid die zo subtiel is dat ze alleen maar liefde is.

De amaryllis die ik kreeg van een lieve vriendin, en die uitgerekend deze week met haar dagen van gekoesterd zonlicht besloot open te gaan, nodigde mij uit tot diepe fotografische contemplatie. Met mijn macrolens dook ik in de moederschoot, het hart, de zachtheid, de bron van alle leven zelf.

(c) Inaya photography

Er is ongelooflijk veel harde, bijtende, pijnlijke miserie in de wereld, die voor het grootste deel veroorzaakt wordt door een totale ontsporing van het oude ‘mannelijke’. Het zijn precies die energieën waarmee ik als witblond zwevertje zo enorm veel moeite had, en de mensen om mij heen die die belichaamden, met al hun verwachtingen, hun verwijten, hun verboden, vormden in mijn leven een bron van heel wat pijn en twijfel.

Maar daaronder, voel ik nu duidelijker dan ooit, stroomde het ‘vrouwelijke’. De schoot van creatie, de flow van het leven zelf. Onverwoestbaar, zacht, meegevend, levend en stervend en stralend zonder iets vast te houden. Dat is de kracht die het takkenmeisje nodig heeft. De kracht die zich niet toont als een gebalde vuist, of als een raster van ijzer om je aan vast te houden, maar wel als een in zachtheid en vertrouwen ontluikende bloem.

Ik groei samen met haar naar de diepte.

(c) Inaya photography