Zie mij graag, zegt ze. Dat doe ik, zeg je. Van zo dichtbij als ik mag. Je mag wel wat dichter komen, hoor, zegt ze. Je knikt. Maar je doet het niet. Soms moet je iemand de ruimte geven, ook als ze zelf niet weet dat ze die nodig heeft.
Je lijkt een beetje op een madonna, zeg je. Hoezo, vraagt ze. Heb ik geen kleren aan of zo? Madonna’s hebben juist wel kleren aan, grijns je. In statige gewaden staan ze onder stolpen te staren naar wie hoopt hun zegen te krijgen. Ik sta niet, zegt ze. Ik zit. Ik lees. Laat me met rust.
De wereld komt bij momenten zo hard binnen dat afstand het grootste geschenk is dat je iemand kunt geven. Dichtbij willen zijn maar toch niet binnendringen. Het gebaar van de ander laten komen, ook als dat wil zeggen dat je er misschien heel lang op moet wachten.
Hoe breek je uit een stolp van eigen makelij? Hoe leren we leven met de begrenzingen die het leven ons oplegt? Onze wanden zijn zo dun dat ze maar al te vaak vragen om bescherming. De ene maakt er een klein koninkrijk van, een geheime tuin, de ander een terrarium waaruit langzaam alle lucht weg sijpelt.
Ze kijkt op van haar boek. Ze glimlacht. Je ziet mij graag, zegt ze. Ik voel het tot hier.
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
De dood kan zacht zijn. Als een zijden laken dat langzaam opgetrokken wordt en alle geluiden smoort.
Wat naar de bodem zinkt, waar zelfs de dapperste zonnestralen niet komen, verrot en vergaat en wordt weer een met waar het vandaan kwam. Want van duisternis zijn wij gemaakt, en tot duisternis zullen wij wederkeren.
Waarom zo hardnekkig willen leven, afgescheiden van de bron? Waarom zo wanhopig willen ademen, in een wereld die vloeibaar is?
Het duister komt opzetten. Nu is het snel voorbij. Luister niet naar hun kreten. Of denk dat het watervogels zijn.
Alles keert terug naar waar het hoort.
Predikers
de duikers van de Stichting in de Noordzee krijgen naar een geschikte plek om uit te zetten net voor ze land vonden
Spiegelglad werd elk woord in dit debat. Vaste waarden scheurden af en lieten los, dobberend als wrakhout. We wisten niet meer wat we hoorden, of wat we mochten geloven.
net voor ze land vonden naar een geschikte plek om uit te zetten
De predikers werden ferventer, de argumenten radicaler. De dunne lijn tussen feit en fictie bleek niet meer dan dat: een lijn.
in de Noordzee krijgen wel degelijk onderbouwd
Sommige lijnen veeg je uit. Andere herteken je. Iedereen die vaart, weet dat een rechte lijn nooit aan te houden valt. Zelfs de horizon haalt trucjes uit met wat hij begrenst. En wat zijn bootjes meer dan kinderspeelgoed?
We werden goed in lijnen verleggen. We werden heel goed in lijnen verleggen.
wel degelijk onderbouwd het wijdt er een hele webpagina aan met de veelzeggende inleiding de wetenschappers blijken predikers te zijn
We hapten naar adem en zetten ons schrap. Als je dezelfde woorden lang genoeg herhaalt, luistert niemand nog. Lawaai ligt dichter bij stilte dan op het eerste gezicht lijkt.
de wetenschappers blijken predikers te zijn de wetenschappers blijken predikers te zijn de wetenschappers blijken predikers te zijn
We gaven het tenslotte op. In dit verhaal was elk houvast al lang geleden gezonken.
de duikers van de Stichting in de Noordzee krijgen naar een geschikte plek om uit te zetten net voor ze land vonden
God ziet alles
God ziet U, zo zeiden ze dat vroeger. God zag alles, als we de hoeders van orde en rechtschapenheid mochten geloven.
Dan is er nu dus ook iemand die toekijkt hoe scharen van ongelovigen overboord slaan. Hoe ze met opengesperde ogen en geruisloos schreeuwende monden verzwolgen worden door golven die nooit hun naam zullen fluisteren.
Elke boot bergt een droom, gepreveld in een taal die wij niet spreken. Elk aangespoeld lichaam is een doordrenkt vod van mensenhuid op een godverlaten strand.
Als het ons van pas komt, geloven we maar al te graag in het noodlot. We vragen aan de spiegel om ons het mooiste te tonen wat het koninkrijk te bieden heeft. Maar we hebben alleen onszelf om in de ogen te kijken.
Alle beelden (c) Jurgen Walschot
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
(c) Jurgen Walschot Klik op het beeld voor een grotere versie (en de Engelse tekst)
We kennen ze wel, de verhalen van troost, van licht in tunnels en gezang van gevleugelden. Maar verhalen zijn lucht, ze waaien weg met de wind en wie achterblijft, staat met lege handen.
Laat de woorden maar gaan. Want het zijn de plaatsen waar we blijven omdat elk blad aan de bomen er onze naam kent. Het zijn de plekken waar we wortelen, diep in de bodem die ons toebehoort, en waar de dingen doorgaan, loom en vanzelf, vertrouwd als een kat opgekruld op een schoot.
Verbondenheid is een levend landschap, waar stamstroom en schaduw op elk uur van de dag de grens hertekenen tussen wat geweten is, gekoesterd en vanuit een ooghoek nog gezien.
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
Of er iets is wat jij kunt doen, vraag je je af, zwijgend kijkend naar haar afstand, bang om de rust te verstoren die dun als stof op het tafelblad ligt en misschien maar tijdelijk is.
Of er iets is wat je zou moeten zeggen om haar te laten opkijken. Maar dan ziet ze jou, en wat moet je met haar blik, haar pijn, haar verre reisverhalen en verledens?
Ongezien blijven, denk je, is een zegen.
Dus laat je haar en liefkoos je haar van ver, maak je de ruimte rondom haar groot genoeg zodat er plaats is voor de stemmen in haar hoofd en de monsters in de muren.
Misschien zou de kou wat draaglijker zijn als iemand haar handen pakte. Misschien zou jouw verdriet wat kleiner zijn als je kon zeggen dat je geen woorden had. Misschien zou zij glimlachen dat ze niet nodig waren.
Ongezien blijven, denk je, is een keuze.
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
Een auteurslezing aan de hand van deze affiche? Dat kan! Meer info hier.
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
Ongedierte rook je uit, desnoods met harde middelen.
Je glimlacht om de roekeloosheid van de raaf, de koele berekening waarmee hij zijn vleugels spreidt boven de dampen van schoorstenen, de smeulende resten van sigaretten. Handig, zo’n bondgenoot, zeg je mij, om je te bevrijden van gewriemel tussen je veren dat daar niet thuishoort, van venijn dat bijt en steekt, parasieten die veel meer plaats innemen dan ze zouden mogen. Raven zijn slim. Ze gebruiken wat voorhanden is. En wij geven ze volop munitie.
Is er iets wat nu toekijkt van op grote hoogte, naar die elegante blauwe bol in het onmetelijke luchtruim, en glimlacht? Is er iets wat de koele berekening kan appreciëren van de planeet om haar vleugels te spreiden boven de gloeiende aarde, de hete winden, de verdroogde grond? Eén vonk is genoeg. Handig, zo’n bondgenoot, om zich te bevrijden van het gewriemel op haar huid dat daar niet thuishoort, van venijn dat kapt en graaft, van parasieten die veel meer verwoesten dan ze zouden mogen. De planeet is slim. Ze gebruikt wat voorhanden is. En wij hebben haar volop munitie gegeven.
Ongedierte rook je uit, desnoods met harde middelen.
(c) Jurgen Walschot
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
‘Is het mijn verbeelding, of zijn de nachten de laatste tijd veel langer dan de dagen?’ Robin en Reya zitten tussen de wortels van Yggdrasil, de majestueuze naaldboom die de hele bibliotheek van Mendel overschaduwt. De avondschemer trekt lange, donkere sporen tussen de boekenrekken. ‘Toen je hier aankwam, was het nog zomer’, knikt Reya. ‘In de serres merken we daar weinig van, maar intussen is het buiten winter. Misschien is het zelfs al Kerstmis.’ ‘Kers-wat?’ Reya kijkt toe hoe Robin langzaam de pagina’s omdraait van het oude boek dat ze voor hem uit het rek heeft gehaald. De kaft is gevlekt en een beetje rafelig. Op de kaft staat Jul – maar dat kan hij niet lezen. ‘Mensen waren vroeger bang van het donker’, vertelt ze. ‘Dat de dagen in de winter altijd maar korter werden, joeg hen angst aan. Misschien zou er uiteindelijk helemaal geen dag meer overblijven, alleen maar nacht. Maar gelukkig gaat het niet zo. Op een bepaald moment, na het allerdonkerste midden van de winter, komt het licht beetje bij beetje weer terug. Dat wilden ze vieren.’ Robin staart naar afbeeldingen van landschappen vol sneeuw onder koude nachthemels, vreugdevuren met lachende kinderen eromheen, groene takken vol slingers, kaarsen en sterren. ‘Kaarsen in de bomen! Wat een fantastisch idee.’ Reya haalt de schouders op. ‘Er zal er vast nu en dan wel een in brand gevlogen zijn. Maar ze bleven het doen.’ ‘Waarom gebruikten ze alleen maar naaldbomen?’ ‘Dat zijn de enige die groen blijven in de winter.’ Robin blikt omhoog naar de kruin van Yggdrasil, die in het schemerdonker niet meer groen maar zwart is. ‘Dat hangt ervan af.’ ‘Kijk’, wijst Reya, ‘dit vind ik leuke prenten.’ Over de pagina’s huppelt een goedgemutste kabouter in warme groene kleren, met een paar rendieren en een vracht aan pakjes in zijn kielzog. Op sommige prenten is hij geen kabouter maar een grote man, met een stevige baard en een brede lach. Robin bladert door, naar bladzijden van rijkelijk gedekte tafels, vrolijke gezichten aan de maaltijd, gesuikerde appels als dessert en het uitpakken van geschenken. ‘Het ziet er gezellig uit, Kerstmis.’ Helemaal aan het eind is er ook een tekening met daarop iets wat lijkt op drie berooide vluchtelingen, twee volwassenen en een zuigeling, in het hooi van een schuurtje. ‘Wie zijn dat?’ Reya haalt de schouders op. ‘Die mochten zeker niet meedoen. Je hebt overal vervelende mensen.’ Plots veert Robin op. ‘Zullen we beslissen dat het vandaag Kerstmis is en Yggdrasil versieren? Dat is toch een naaldboom?’ Reya gaapt hem aan maar begint dan te lachen. ‘Ja! Met slingers en appels en…’ ‘En ik kan misschien wel wat gloeiende steentjes aan elkaar rijgen om tussen de takken te vlechten.’ ‘Dat lijkt me niet veel veiliger dan kaarsen.’ ‘Doe niet zo flauw.’ ‘Die boom is enorm. Waar vinden we alles wat we nodig hebben?’ ‘We hoeven hem toch niet helemaal te versieren? Een klein stukje is genoeg. We zijn maar met ons twee, niet met een heel dorp.’ ‘Mendel is er ook nog.’ Robin knikt. ‘Denk je dat hij dit een goed idee zou vinden?’ Reya haalt de schouders op. ‘We vragen het hem als we klaar zijn.’
Versieringen bij elkaar zoeken lukt beter dan Reya had gedacht. De serres zijn gul aan ronde vruchten en taaie lianen. Rozenbottels en knalgele plukjes mos zijn net zo mooi als kerstballen of lampjes en in sommige van Mendels oude voorraadkasten liggen spullen die hij al een eeuwigheid niet meer gebruikt en waarvan ze slingers kunnen knutselen. Robin komt terug met een vrachtje kiezels die hij aan elkaar rijgt met ijzerdraad en een kabel die volgens hem écht geen vlam kan vatten. Als ze alles voorbereid hebben, moeten ze er ook nog mee naar boven. De onderste takken van Yggdrasil zitten vreselijk hoog, maar Reya en Robin weten intussen hoe ze vanop het bovenbalkon van de bibliotheek op een laaghangende tak kunnen raken. Maar als ze er eenmaal staan, een wankel evenwicht zoekend op de ruige bast met zware tassen vol materiaal over hun schouders, voelt Reya haar maag tot helemaal onderaan in haar buik zakken. ‘Het is pikkedonker in de boom.’ Robin grijnst. ‘Prima.’ ‘Hoezo, prima?’ ‘Zo zie je het licht juist beter.’ Reya voelt vingers om haar hand, Robins warme greep die haar omhoog trekt. ‘Wacht maar af.’
(c) Jurgen Walschot
Wil je de Zaailing graag helemaal opgemaakt in Mendel-stijl lezen? Klik hier.
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
Zullen we afspreken dat jij verdwijnt en ik je terugvind? Verstoppertje spelen tussen de stoeptegels, een paar levens overslaan en dan weer opduiken in een andere tijd. In dit spel is niets te winnen. We treffen elkaar alleen telkens weer, als in een deurenkomedie maar dan ernstig.
Soms wordt het donker. Dan weer licht het beeld op. Het verhaal gaat intussen gewoon door. Wie even met de ogen knippert, heeft al iets gemist.
Maar we hoeven elkaar niet uit te leggen dat elke ontmoeting een echo bergt. Tussen ons trilt een almaar rijker web van verbindingen, gewelvenhoog gestapelde boventonen. De samenzang zwelt met elk akkoord.
Strijk neer, een lang ogenblik, uitgelicht als een icoon, een cliché. Voel hoe de diepste funderingen telkens weer nieuwe structuren dragen.
Strengel je vingers tussen de mijne. Ik graaf graag diep. Jij daagt me uit om boven mijzelf uit te torenen. Van op de galerij fluister ik over vleugels en het luchtruim. Jij strekt je vlerken.
Laten we het licht houden. Zullen we afspreken dat ik verdwijn en jij me terugvindt?
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
als we nu eens naar de sterren keken met onze voeten op de donkere grond en ons heel heel klein voelden, zaadjes klaar om te ontkiemen
hoe nieuw zou dat zijn
(c) Jurgen Walschot
als we nu eens een droom plantten hem toedekten met fluwelen vingers en fluisterden: ik zie je al uitbarsten in uitbundig blad
hoe licht zou dat zijn
als we nu eens niets moesten van onszelf of van elkaar alleen onze armen openden en nabijheid zaaiden
hoe warm zou dat zijn
Zaailing #71 is onze nieuwe winterwenskaart in drievoud!
Bestellen kan via mail of de webshop. Verzending gratis vanaf bestellingen t.w.v. 20 euro. Wees er snel bij. Meer info vind je hier.
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
Een pad laat zich maar één stap per keer lopen. En met elke pas verschuift alles subtiel van perspectief.
Bomen die als
wachtposten toekijken hoe wij langslopen, wijken geleidelijk terug uit ons
blikveld. Contouren die we niet vermoedden, komen steeds scherper in beeld. De
diepte waar we doorheen wandelen wordt rijker, het woud zelf een omhelzing.
De nevel die zich
tussen de stammen weeft, kleeft aan onze jassen en onze haren. Het dikke bed
van bladeren dempt onze passen op de weg omhoog. Dit is terrein waar maar
weinigen zich wagen, maar wij zijn er thuis.
Je wijst mij op de vlammende contrasten, op de penseellijnen die stromen tussen bodem en kruin. Ik vlecht ze tussen mijn taal en ga steeds helderder zien. Een lied ontsnapt aan mijn lippen. Het leert jou de woorden voor wat zich pas blootgeeft als je dicht genoeg genaderd bent. Je ogen worden zachter.
Hoe langer we lopen, hoe minder houvast we nodig hebben. Hoeveel stappen hebben we al gezet sinds deze tocht begon?
Misschien slaan we bovenaan de heuvel even kamp op. Voor een adempauze, een knik, een enkel zacht woord. Als we het willen, kunnen we dan achterom kijken – en vaststellen hoe onwaarschijnlijk ver we samen al gekomen zijn.
ZAAILINGEN is een project van schrijfster Kirstin Vanlierde en tekenaar Jurgen Walschot. Zaailingen zijn creatieve scheuten. Zij schrijft bij de beelden, hij tekent bij de tekst.
