Het groen op dit moment is bedwelmend. Het is de kleur van uit de startblokken knallen, zonlicht zuigen, regen slurpen en stralen naar elke nieuwe dag. Het is de frisheid van het begin, van er helemaal voor gaan, van overmoed en heel veel goesting.
Dit weekend wandelde ik met mijn gezin langs de rivier en door het enige minibosje dat onze gemeente rijk is. Het was warm en vochtig, na een hele ochtend regenen, en zelfs het grijs liet het groen feller kleuren. Ik genoot met volle teugen. De rivierboorden zijn ontploft met allerlei soorten wild kruid in volle bloei, de oude meidoorns in het bos laten hun zoete geur in brede golven los. Zelfs het gras ziet er zo sappig en smakelijk uit dat ik de koeien begin te begrijpen.
Misschien voel ik het allemaal sterker na de relatieve somberheid van een lang, koud voorjaar, maar de uitbundigheid deed ook deugd om een andere reden. Op dit moment is de natuur op haar wildst. Zelfs in ons pijnlijk verkavelde stukje wereld waarin je van dorpskern naar dorpskern kunt rijden langs één lang, ononderbroken lint van huizen, valt het niet te negeren. Overal jong blad, overal bloeiend kruid. Sommige planten lijken dit voorjaar zelfs nog uitbundiger aanwezig dan anders. Alsof de natuur iets in te halen heeft.
Die wildheid, daar verlang ik naar. Niet alleen in de lente en bij een berm vol smeerwortel, dovenetel, koekoeksbloem, fluitekruid en look-zonder-look, maar elke dag. Hier in Vlaanderen, waar ik woon, vind ik het vaak lastig om mij daarmee te verbinden. Dit is een door de mensen geknecht landschap, binnen heggen en hekkens gedwongen en liefst geometrisch gekortwiekt. Het is grond waarover de mens regeert. En laat dat nu juist een zeer slecht idee zijn.
Een van de kerngedachten uit The web of meaning van Jeremy Lent is dat organismen via een vorm van concurrentie streven naar persoonlijke uitmuntendheid, maar dat concurrentie alleen niet levensvatbaar is. Om leven te laten gedijen, op welk niveau dan ook, is er naast een streven naar ‘persoonlijke’ kracht ook onderlinge samenwerking nodig, én dienstbaarheid aan het niveau daarboven.
Denk aan een cel in het menselijk lichaam. Het is belangrijk dat die de beste cel is die hij kan zijn, geen zieke of verzwakte cel. Maar op zijn eentje is hij niks. Het is pas in zijn verbinding en samenwerking met de hem omringende cellen dat hij nuttig is, en bijdraagt tot het functioneren van het orgaan waartoe hij behoort. Dat orgaan is voor de cel het niveau erboven. Goed functionerende organen op hun beurt hebben dan weer als doel om samen bij te dragen tot het welzijn van het organisme waarin ze zich bevinden (dat is voor hen het hogere niveau), of het nu een insect, een plant, een hertenkalf of een mens is. En al díe levensvormen samen vormen dan weer een lokaal ecosysteem. Alle ecosystemen samen zijn het kloppende wilde hart van de planeet.
Wij maken deel uit van de natuur, niet andersom. Het is tijd dat we ons dat herinneren, en dat we onze dienstbaarheid herontdekken. De mens die solo-slim speelt als heer en meester van de schepping is zoiets als een maag die een heel lichaam gaat koloniseren. In twee woorden: foute boel.
Dus ja, natuurlijk kunnen we streven naar een vorm van persoonlijke uitmuntendheid. Elk orgaan heeft een functie. Maar wat doe je daar dan mee, met dat meesterschap of die uitmuntendheid? Wat is je plaats in het grotere geheel?
Je kunt je plek niet vinden zolang je denkt dat je het centrum van het universum bent, schreef ik twee jaar geleden al. We hebben niet alleen onze persoonlijke ontwikkeling tot excellentie nodig, we hebben ook een gevoel van dienstbaarheid nodig aan het niveau daarboven, zoals de cel aan het orgaan en het orgaan aan het organisme, om ons zinvol en gelukkig te voelen, en om te gedijen op een manier die alles ten goede komt.
Dat mis ik op grote schaal in ons menselijk denken, we hebben echt een omwenteling nodig op dat vlak. En op kleine schaal mis ik het verschrikkelijk hard in dat povere, geknechte Vlaamse landschap van ons. Mijn lichaam verlangt naar een uitgestrekte wilde plek die ons eraan herinnert dat de natuur groter is dan wij, die ons fysiek met de neus op de feiten duwt dat wij het zijn die een plekje hebben in haar, en niet andersom. De meest krachtige ervaring daarvan tot nu toe had ik een paar jaar geleden in het monumentale keteldal van Gavarnie.
Op mijn dapper verlanglijstje van een paar maanden geleden stond het al: ik wil heel graag een stuk wilde natuur om me heen. Een plek waar ik vaak naartoe kan (zonder dat ik per se meteen hoef te verhuizen), die ik kan beschermen in haar wildheid en waar ik het geschenk kan ervaren dat het leven in essentie is: een deeltje te mogen zijn van iets veel groters, iets wilds en bezields. De Pyreneeën zijn misschien wat ver om praktisch te zijn, en mijn persoonlijke ambities voor een stukje wilde natuur zijn wat bescheidener dan een bergketen 😉 maar ik koester dat dal op een heel bijzondere manier. Wat ik daar voelde, is een soort innerlijk kompas geworden.
Dus ook daarom deden ze deugd, de rivierboorden vol kruiden, reigers en uitbundig kwakende kikkers, net als het zakdoekgrote bosje waar omgevallen bomen niet meteen opgeruimd worden, waar de grillige groeivormen van de meidoorns en de uitbundige scheuten van esdoorn, linde, eik en hazelaar lieten zien dat het er hier niet om gaat een ‘netjes’ bos te zijn, maar wel een levend stukje wildheid. Ik kon er even wortelen, en ik besefte weer hoe erg ik dat nodig heb.
De wildheid van de meer-dan-menselijke wereld zit in ons. Het is wat ons verbindt met de aarde en al haar kruipende, vliegende, bloeiende wezens. Het is wat ons wortelt in de bodem van de aarde, onze spreekwoordelijke maar ook heel letterlijke navelstreng met de grotere levensvorm waarvan we deel uitmaken.
Onze gedachten mogen dan in de wolken zitten, ons hoofd vol met concurrentie en menselijke superioriteit, ons lichaam weet wel beter.
Hardnekkige melodietjes 
Ah, wat een mooie blog weer Kirstin. Wij waren vandaag in een grote verwilderde tuin, leunend tegen een uitgestrekt bos. Ik herken dat gevoel !
LikeGeliked door 2 people
Ik volg Jacobs opmerking volmondig: ook voor mij heel herkenbaar… en ik ben blij dat jij aan deze realiteit die woorden gaf! ❤
LikeGeliked door 2 people