De wijsheid van de tand

(c) Inaya photography

En toen ging de wijsheidstand eruit.

Ja, mijn wijsheidstand. Jikes. De ingreep waarvan sprake gebeurde deze week, en is – wat revalidatie niet te na gesproken – hopelijk het eindpunt van een proces dat ongeveer een maand lang heel erg aanwezig is geweest.

De tandperikelen weefden zich de afgelopen weken genadeloos doorheen de fijnere momenten in mijn leven. De nacht nadat ik voor het eerst een exemplaar van De oceaan van Mare in mijn handen had gehouden, werd ik wakker van laaiende tandpijn. Ik leefde een paar dagen van Brufen naar Brufen (mijn bezoek aan Boektopia en de interviews daar, waaronder dit heerlijke Podcastinterview, verliepen op een mix van adrenaline en pijnstillers) en wendde me na een handvol dagen van pure miserie toch naar de tandarts van wacht. Die wierp één blik in mijn mond en schreef me antibiotica en een bezoek aan de MKA-arts voor, om de wijsheidstand links onderaan te laten verwijderen.

Hier had ik al jaren voor gevreesd. Mijn wijsheidstanden zijn – vanaf vandaag moet ik zeggen wáren – alle vier redelijk mooi doorgebroken. Keurig in de rij naast de andere kiezen, geen geduw of gedoe. Alleen de onderste hielden hun achterste hoekjes nog een klein beetje verborgen onder een restje tandvlees. Het was een ongemakkelijke vorm van vergelegenheid. Mijn reguliere tandarts zag daar al jaren – niet onterecht – een ingang voor infecties in, en het is wellicht alleen te danken aan mijn zeer plichtsbewuste poetsroutine dat ik die wijsheidstanden daar zo lang heb kunnen houden.

Van de rechter tand heb ik tot op vandaag nog nooit last gehad. De linker was altijd de meer gevoelige van de twee, en soms stapelde zich daar na een of andere periode van stress of lange vermoeidheid wel eens wat ongemak op, dat vanzelf ook weer verdween. Maar nu was er iets van een heel andere orde aan de hand. De pijn was niet uit te houden, de ontsteking dermate ernstig dat ik me vrij snel neerlegde bij de antibioticakuur en het gevreesde vooruitzicht dat de tand eruit zou moeten. Ik had slechte herinneringen aan eerdere extracties (als tiener, in het kader van een beugel) en ik zag vre-se-lijk op tegen de procedure. Maar ik kon me nu eigenlijk wel voorstellen dat sommige dingen waar je tegenop ziet ook oprecht verlossing kunnen inhouden.

Ik ben een Wandelaar tussen werelden, omdat ik allerlei verschillende lagen van de werkelijkheid met elkaar kan verbinden, en ik ben een Gier, een schoonmaker. Het eerste wat me opviel aan de tandontsteking, was dat ze een doorgang werd voor een heleboel onverwerkte emoties die al een hele tijd aan het dringen waren om naar buiten te komen. Het waren geen gevoelens die me vreemd waren, ik was er het afgelopen jaar meermaals tegenaan gelopen en ik had geprobeerd om ze te respecteren, maar ik had ze blijkbaar nog niet tot in de wortel kunnen doorvoelen. Nu was het alsof de pijn een fysieke poort vormde: alles kwam er in één keer uit. Ik liet het proces begaan. Als emoties eenmaal stromen is er geen indammen aan, en wat stroomt, zuivert zichzelf. Dat luchtte al op.

Vervolgens werd ik me bewust van het feit dat wat ik altijd als een prestatie had beschouwd (mijn wijsheidstanden gezond houden) nu een struikelblok riskeerde te worden. Het was tijd om iets los te laten, een stukje oude trots of zelfs oude ambitie, misschien. Ik ben al een heel jaar door een intens transformatieproces aan het gaan (een proces waarover ik trouwens nog altijd erg moeilijk kan schrijven, al zou ik het nog zo graag doen), en er moest dringend ruimte gemaakt woorden voor al het nieuwe wat zich aandiende. Het oude zat dat blijkbaar letterlijk en figuurlijk in de weg.

(c) Inaya photography

Wilde dat zeggen dat ik gisteren fluitend en goedgemutst de MKA-afdeling van het ziekenhuis in kuierde? Djeezes, nee. Ik was bloednerveus. Diep doorvoelen wat de juiste beslissing is en daar echt voor willen gaan, is nog niet hetzelfde als daar met je persoonlijkheid een feestje over bouwen.

De MKA-arts, een heel attente en secure man van ongeveer mijn leeftijd, bevestigde dat het een twijfelgeval was: de tand zat qua positie eigenlijk best goed. Alleen dat ondergedoken gedeelte was een risicofactor die zich steeds zou blijven aandienen. De ontsteking was trouwens zelfs nog niet eens helemaal geluwd, zo bleek.
Ik had me al verzoend met het feit dat die tand nu echt wel mocht gaan, dus uitstellen hoefde wat mij betreft niet meer. Integendeel, er was een combinatie van aanvaarding en vastberadenheid. Het mocht nu gewoon gebeuren. Zelfs het feit dat er in de tand geboord zou moeten worden, schrok me niet af. Ik sloeg ook het aanbod voor gedeeltelijke sedatie af, ik heb geen tandartstrauma en wilde ‘erbij’ zijn. Wat hij beschreef dat er te gebeuren stond, leek me nauwelijks ingrijpender dan wat mijn eigen tandarts meestal moest doen in mijn mond.

De procedure verliep verrassend vlot. De verpleegster was efficiënt, de attente chirurg benoemde elke stap die hij ondernam. Ik voelde me gerespecteerd en betrokken. En van het pijnlijkste stuk, waarvoor ik het meest had gevreesd, merkte ik weinig of niets.
Een klein uur nadat ik binnengekomen was, liep ik weer naar buiten en nam dankbaar plaats achter het stuur van mijn wagen, met een diep verdoofd stuk mond maar ook met een gevoel van opluchting. Nu wachtte me alleen nog een week revalidatie, en dan een kleine controle.

Ik reed naar huis en bracht de volgende paar uren door met een ijscompres en een paar stevige pijnstillers. Na alle fysieke deining van de afgelopen weken – en er was nog meer gebeurd dan alleen de tand, maar daarover wellicht later meer – voelde dit als een zeer welkom sluitstuk. Ik bevind me er nog middenin terwijl ik dit schrijf.

(c) Inaya photography

In de toekomst zal ik op meer dan één vlak profijt hebben van alles wat er de afgelopen weken gebeurd is. Even terug naar waarom er in de tand geboord moest worden: hij kon niet rechtstreeks getrokken worden. Hij was aan de oppervlakte dan wel mooi gealigneerd met mijn andere tanden, zijn wortel lag in een gracieuze bocht van negentig graden onder/achter de tand geplooid, tot diep in het kaakbeen. Op de foto van mijn mond deed het mij een beetje denken aan hoe spoken of inkvissen in tekenfilms eruit zien als ze zich voortbewegen: met een fladderend stukje laken/tentakel achter hen aan. Om te vermijden dat de wortel tijdens het trekken afbrak, moest hij met voldoende speelruimte en in een bocht naar boven gehaald worden. Eerst een behapbaar stukje losmaken, dus, dan met voldoende ruimte en met oog voor de diepere lagen het geheel aan de oppervlakte brengen.

Dat vind ik een interessant en eigenlijk ook aandoenlijk beeld. Het schenkt me een inkijkje in hoe diep de wortels van mijn gevoelens en mijn wijsheid eigenlijk zitten, en dat ze niet zomaar naar de oppervlakte kunnen worden getrokken, maar voorbereiding vragen en met een bocht naar boven gehaald moeten worden. Dit is wellicht het ultieme geschenk van wijsheid dat mijn tand voor mij in petto had. Ik ben er oprecht dankbaar om.

En nu toch nog maar even een pijnstiller.