Verwerking als eenrichtingsverkeer

Het is de laatste tijd redelijk stil hier. Dat komt door iets ongemakkelijks.

(c) Inaya photography

Ik heb deze blog altijd gebruikt als een vorm van luidop nadenken en delen van waar ik mee bezig was: een inkijkje in vaak heel persoonlijke processen die dan telkens ook weer universeel bleken want herkenbaar voor veel mensen, een echo van hun eigen gevoelens en gedachten. Woorden geven daaraan en zo een aantal innerlijke roerselen enigszins tastbaar maken, is iets wat ik goed kan, en het heeft een meerwaarde die verder reikt dan mijn eigen kleine persoontje, dus ik doe het graag.

Maar nu wringt er van alles tegen. Want ik ben de afgelopen maanden door een paar heel stevige processen gegaan, ik heb gesurft op krachtige golven van gevoelens en inzichten, maar ik heb er hier geen letter over geschreven. Omdat ik voor het eerst in mijn leven vreesde dat ik er mensen mee zou kwetsen die hier meelezen.

Bijna alles wat we leren in het leven, wordt ons aangereikt door de mensen die het dichtst bij ons staan. Om het nog maar eens met een plantenmetafoor te zeggen: onze trauma’s en kansen komen bijna altijd voort uit de grond waarin we opgroeien en de nabije omgeving waarin we proberen te gedijen, en veel minder vaak uit de weersomstandigheden van de wereld om ons heen. Op het moment dat je een rondje van die heel oude, heel diepe patronen gaat aanpakken, duik je onvermijdelijk naar de bron, en naar de grond waarin je bent gegroeid.

Ik ben de afgelopen weken heel vaak in het gezelschap geweest van het jonge kind dat ik was. Ik doorleefde samen met haar een aantal gebeurtenissen die er bij mij zo hebben ingehakt dat ze mij bleven beïnvloeden in mijn volwassen leven vandaag.
Maar nu, voor het eerst, kon ik kijken met andere ogen, en als het ware als een buitenstaander zien wat er gebeurde en hoe oneerlijk en onjuist dat was. Ik ben achter haar gaan staan als rugdekking, en voor haar als een schild, en ik heb de spoken uit mijn verleden in de ogen gekeken en op hun plaats gezet zodat ze haar met rust lieten. Ik heb ons alle twee beschermd, en getroost.

(c) Inaya photography

Meermaals heb ik overwogen om er hier over te schrijven, en telkens heb ik het niet gedaan. Het voelde niet juist.

Ik begrijp nu beter dan ooit waarom schrijvers sommige van hun boeken pas schrijven of uitgeven na het overlijden van ouders, geliefden of verwanten, of in sommige gevallen zelfs pas gepubliceerd willen zien na hun eigen dood. Niet omdat ze de confrontatie met de demonen uit het verleden niet willen aangaan, want dat doen ze juist wel. Maar die confrontatie delen met de mensen waarover het gaat, heeft geen meerwaarde. Al wat dat kan doen, is bestaande banden beschadigen. Dingen die ooit gebeurden, werden vaak gedaan met goede bedoelingen, of uit onwetendheid. De impact ervan werd nooit gevoeld of ingeschat. Intussen zijn er jaren van water naar de zee gestroomd, en is er in veel gevallen een evenwicht gegroeid over alle kwetsuren heen. Er is sprake van een soort van harmonie.

Nu het innerlijke proces alsnog uitspellen tegen wie er ooit bij betrokken was, de oude demonen op tafel gooien, zou weinig meer zijn dan een vorm van aanval, terwijl dat helemaal niet de bedoeling is. Want het draait juist om verwerking, en die is niet gebaat met meer pijn, ook niet bij de ander. Als er geen sprake is van criminele of strafbare feiten, van misbruik of onterende wantoestanden die (ook voor het collectieve belang) aan het licht moeten worden gebracht, dan is openlijke confrontatie soms juist niét de wenselijke optie, omdat ze meer zal beschadigen dan er geheeld kan worden.

Dat is een van de speciale spreidstanden in het leven: persoonlijke wonden genezen en de mensen die betrokken waren bij het ontstaan ervan vergeven, terwijl je tegelijk aanvaardt dat je het daar nooit met hen over zult kunnen hebben. Dat er geen excuses zullen komen omdat er geen inzicht is, dat sommige dingen nooit geleerd en begrepen zullen worden en dat de verwerking van het verleden niet altijd hoeft te gaan ten koste van de bereikte evenwichten in het heden.

Het is verwerking als eenrichtingsverkeer, en de verantwoordelijkheid daarvoor opnemen.
Het is de woorden kennen, maar ze níet schrijven.

(c) Inaya photography